Birinci adım, çocuğunuzun davranışlarını düzenlemek için yeni öğrendiği becerileri hangi durumlarda uygulamaya ihtiyaç duyacağını belirlemektir. Hangi yaşta olursa olsun, çocuğunuzun bu süreçte yalnız olmadığını ve beceriyi öğrenme sürecinin her zaman olumlu bir adım olduğunu hissetmesi çok önemlidir. Çocuğunuzla bu konuda konuşurken öncelikle daha aktif ve hızlı olan davranışlarının olumlu yönlerini sıralamakla başlayabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuz bir mağazada bazı eşyaları bulmakta, günlük aktivitelerde size yardımcı olmakta veya çevresinde yeni olan şeyleri fark etmekte daha başarılı olabilir. Çocuğunuzun da katılımı ile birlikte yeni öğrendiği bu becerileri uygulayabileceği bir ortam belirleyin. Seçtiğiniz ortamlar hem sizin kontrol etmenizin daha kolay olduğu hem de çocuğunuzun başarılı olma şansının daha yüksek olduğu ortamlar olsun (Örneğin; çocuğunuzun, kirli çamaşırların çamaşır makinesine yüklenmesine yardımcı olduğu bir an olabilir.) Bu süreçte atılacak adımlar aşağıdaki şekilde sıralanmıştır.

• Bilinçli Farkındalık Becerilerinin Uygulanması: Çocuğunuzla birlikte olduğunuz anda bilinçli farkındalık egzersizi için onu yönlendirin.
• Gevşeme Egzersizlerinin Uygulanması: Gevşeme egzersizini uygulamak üzere çocuğunuzu yönlendirin.
• Başarının Zihinde Canlandırılması: Örneğin; gözlerini kapatması ve çamaşır makinesinin yüklenmesinde size yardımcı olduğu adımları gözünde canlandırması konusunda onu yol gösterin.
• Ödüllendirme: Uygun şekilde gerçekleştirdiği egzersizler boyunca onu övgülerinizde yüreklendirin.

Ebeveyn olarak sizin ilginiz ve samimi desteğiniz çocuğunuz için en güçlü teşviktir. Hareketli bir çocuk için zor becerileri öğrenme sırasında bazı pekiştireçlerin kullanılması faydalı olabilir. Çocuğunuzda gözlemlediğiniz gelişmeleri bir puanlama sistemi (bilye, çıkartma veya fişler) aracılığıyla pekiştirebilirsiniz. Çocuğunuzla birlikte oturun ve kazanabileceği makul ödülleri yaşına bağlı olarak belirleyin. Örneğin, ödül olarak çocuğunuzun belirli seçenekler arasından akşam yemeğini seçmesine izin verebilirsiniz. Çocuğunuz becerileri uyguladıkça kazandığı fişlerin veya ödüllerin miktarına bağlı olarak onu teşvik edebilir veya ona geri bildirimlerde bulunabilirsiniz.

Çocuğunuzun düşüncelerini yavaşlatması kolay bir eylem değildir, bu konuda cesaretiniz kırılmasın. Profesyonel bir yardım almaktan korkmayın. Pek çok DEHB tanısı almış çocuk, psikoterapi ve ilaç tedavisinden fayda görmektedir. Eğer çocuğunuz DEHB tanısı aldıysa psikoterapi veya ilaç tedavisinin faydalı olup olmayacağını belirlemek için mutlaka yetkili bir ruh sağlığı uzmanından danışmanlık alın. Ayrıca çocuğunuzun yaşamındaki belirli alanlar için de yardım ve destek arayışınız olabilir. Özel eğitimciler, psikolojik danışmanlar ve destek grupları da bu konuda faydalı kaynaklar olmaktadır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocukların sıklıkla DEHB tanısı olan veya olmayan çok aktif ebeveynleri vardır. Eğer siz de bu durumdaysanız çocuğunuzun yaşadığı güçlükler için kendinizi sorumlu tutmamanız önemlidir. Enerji düzeyiniz ve her an tetikte olma hâlinizin size sağladığı yararlara odaklanın. Çocuğunuzun daha olumlu bir yaşam yolu çizmesinde ona rehber olabilmeniz için, zorluklarla edinmiş olduğunuz bilgilerinizle kendinizi bir danışman olarak görebilirsiniz. Terapi süreci ebeveynler için de inanılmaz faydalı olabildiği gibi, çocuğunuzla birlikte üzerinde çalışabileceğiniz beceriler edinmenizde ve onların başarılarını desteklemenizde yardımcı olabilir.

• Bu yazı, Nobel Çocuk Yayınevi tarafından yayımlanan Ponpon Vızıldayan Düşüncelerini Yavaşlatıyor isimli çocuk kitabından derlenmiştir.