Sevgili anne babalar,

Okulların açılmasına az bir zaman kaldı. Bu süreçte herkesin aklında birçok soru, birçok endişe ve aynı zamanda duyulan bir heyecan mevcut. Zira bu sene geçmiş yılların aksine her öğrenci için oldukça farklı. Pandemi sebebiyle 1.5 yıl okuldan uzak kalan öğrenciler için yepyeni bir dönem başlamakta. Bu sürecin nasıl olacağı, nasıl devam edeceği, zorlukları ve kolaylıkları hem sizler, hem öğrenciler hem de öğretmenler için birçok soru işaretini içerisinde barındırmaktadır.

Pandemi sebebiyle uzaktan eğitime alışmış olan öğrenciler, bunun yanında okula yeni başlayacak öğrenciler, anaokuluna gidecek ufaklıklar için bu yepyeni dönem belirttiğimiz gibi birçok endişeyi içinde barındırmaktadır. Zira bu süre zarfında evde durmaya, sizinle vakit geçirmeye alışmış olan çocuklar için okulun ilk günleri bazen sancılı olurken bazen alışma süreci çok çabuk tamamlanmaktadır. Özellikle bu süreci sancılı geçiren çocuklar anne babaları telaşlandırabilmektedir. “Acaba çocuğum okula alışabilecek mi?, Acaba sınıfını, öğretmenini benimseyebilecek mi?, Arkadaşlarıyla iyi anlaşabilecek mi? Kendini koruyabilecek mi?” vs. gibi sorular birçok anne babanın aklını kurcalamaktadır.

Bu süreçte anne babaların akıllarında tutması gereken en önemli şey her çocuğun biricik olduğudur. Yani her çocuk bu süreci çok rahat ya da çok sancılı geçirmez. Bunu etkileyen en önemli etkenlerden birisi çocuğa gösterilen doğru ebeveyn tutumu, çocuğun yetiştiği ortam ve gözlemleridir.

Okula yeni başlayan çocuklar için öncelikli hedef çocuğun okula uyumunu ve adaptasyonunu en doğru şekilde sağlayabilmektir. Zira bu dönemi sağlıklı bir şekilde geçiren çocukların ileri zamanlardaki akademik başarıları da doğrudan olumlu bir şekilde etkilenmektedir. Bu dönemde birçok çocukta okul korkusu ve ayrılık kaygısı görülebilmektedir. Özellikle de pandemi döneminde evde ve sizlerle kalmaya alışmış olan çocuklar için oldukça olağan bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sizi endişelendirmesin çünkü doğru yönetildiğinde çocuktaki tüm bu korkular ve kaygılar kısa zamanda aşılmakta ve çocuk okula adapte olabilmektedir.

Çocuğunuzun okul kaygısı yaşadığını nasıl anlarsınız?

Okul kaygısı yaşayan çocuklarda genellikle aşırı heyecanlanma, uyku düzeninde bozulmalar, uykuya direnme, anneye daha çok bağlanma ve özellikle de fiziksel temas kurma isteğinde artış, iştah sorunları, yemeği reddetme, mide bulantıları, ağlama krizleri, sinirlilik, okula gitmeyi ve sınıfa girmeyi reddetme görülmektedir. Bunun yanında özellikle ilk günün sabahı ve sıklıkla ilk bir hafta bu belirtilerin devam ettiği gözlenmektedir.

Ne yapmalıyız?

*Öncelikle ebeveyn olarak yapmanız gereken en önemli şey sakin ve kararlı kalmaktır. Kararlılığınızı gösterirken sert bir tutum göstermemeniz oldukça mühimdir zira aksi türlüsü okul fobisini daha çok pekiştirir.

*Çocuğunuzu dinleyin ve ne hissettiğini anladığınızı ona belirtin. Yani empati kurun. “Şu an ne hissettiğini ve biraz endişelendiğini anlayabiliyorum, ama korkma. Ben her zaman senin yanındayım. Evde seni bekliyor olacağım.” gibi bir cümle çocukta meydana gelebilecek olan olası terk edilme korkusunun da önüne geçecektir. Aynı zamanda size karşı olan güveninin de zedelenmesine engel olacaktır.

*Okula başlamadan önce birlikte okul alışverişine gitmek çocuklarda isteği artıracak ve okula karşı heveslendirecektir. Okul ve kırtasiye alışverişi çocuğun zevkine ve beğenisine göre yapılmalıdır.

*Okul zamanı kuralları ve ev kuralları birbiriyle uyumlu olmalıdır. Okul zamanı rutinleri yavaş yavaş ev hayatına da entegre edilmeli ki çocuk okul süreci boyunca bocalama yaşamasın.

*Muhakkak okula başlamadan önce okul hakkında çocuğunuzla konuşun. Önceden birlikte okula gidin ve okulun bahçesinde, sınıfta vakit geçirmesini sağlayın. Okula aşina olan çocuk ilk gün daha az zorlanacaktır.

*Okuldan sonra tam vaktinde çocuğunuzu alın, özellikle ilk bir hafta asla gecikmemeye çalışın.

* Çocuklarda görülen ayrılık kaygısı bazı durumlarda da ebeveynlerde görülmektedir. Çocuğundan ayrılmak istemeyen ebeveynler bazen aşırı korumacı tutum sergileyebilirler. Özellikle okulda ağlayan çocuklarına karşı aşırı şefkat göstererek, okuldan çıkarma, eve götürme, istediğini yapma gibi yanlış tutumlar sergileyerek kısa vadede çocuğu sakinleştirirler ancak bütün bunlar uzun vadede çocuğun okula uyumunu ve okulu benimsemesini zorlaştırmakta ve korkusunu pekiştirmektedir. Bu noktada tutarlı tutumlar oldukça önemlidir. “Sen cesur bir çocuksun, ben sana inanıyorum. Burada çok güzel bir gün geçireceksin.”

*Bu süreçte yapılan en büyük hatalardan birisi çocuğu zorla, ona kızarak, öfkelenerek okula götürmektir. Öfke çocuğun okul kaygısını ve bu kaygının ileriki yıllarda da görülme riskini otomatik olarak artıracaktır.

*Çocuğunuzla kendi okul anılarınızı paylaşmanız hissettiklerinin normal ve geçici olduğunu ona gösterecektir.

*Çocukları endişelendiren bir diğer sebepte akademik başarıdır. Bu nedenle akademik başarının önemli olduğunu ancak daha önemli olan şeyin iyi ve faydalı bir insan olmak gerektiğini çocuğunuza muhakkak benimsetin.

! Ancak bu süreç birkaç haftadan uzun sürüyorsa, çocukta gerileme belirtileri (alt ıslatma, parmak emme vs.), dikkat sorunları, öfke patlamaları vs. görülüyorsa muhakkak bir uzmandan destek almalısınız.

Yeni eğitim- öğretim yılının sağlıklı ve mutlu geçmesi temennilerimle 

Psikolog / Aile Danışmanı Merve BİROĞLU

Nobel Akademik Yayıncılık Yayın Danışmanı

E mail: biroglumerve1@gmail.com / merve@nobelyayin.com

İnstagram: @psk.mervebiroglu