Tuvalet eğitimi, uyanık ve uyur durumlarda dışkı ve idrar kontrolünün kazanılmasıdır. Tuvalet eğitimine çocuğun idrar ve kaka yapmayı kontrol eden kaslar üzerindeki denetimini kazanmaya başladığı 1,5 yaş civarında başlamak doğru olur. Tuvalet eğitiminde başarılı olabilmek için, hem çocuğun kaslarının ve sinirlerinin olgunlaşması, hem de uygun zamanda uygun eğitim vermek gereklidir.
Tuvalet eğitimine başlama yaşı çocuğun buna hazır oluş durumuna göre de değişebilir. Eğer çocuk saatlerce kuru kalabiliyorsa, altını kirlettiğinde değiştirilmesini istiyorsa, oturağa ilgi duyuyorsa artık tuvalet eğitimine başlanabilir.
Tuvalet eğitimine başlarken çocuk önce oturağa alıştırılır. Bunun için başlangıçta giysili iken ve kısa sürede oturağa oturtulur. Daha sonra, kilodu çıkartılıp oturtulur ve oturma süresi gittikçe uzatılır. Gerek duyulursa kakalı ya da ıslak bezler otura konularak tuvalet işlemi anlatılır. Çocuğun oturakta oturmasını sağlamak için eline ilgisini çekecek oyuncak ve malzemeler verilebilir. Çocuk tuvaletini oturağa yaptığı zaman hemen onaylanmalı ve memnuniyetinizi görmelidir. Aferin, teşekkür ederim gibi onay ifadeleri, çikolata, gofret gibi sevilen yiyeceklerin verilmesi çocuk için uygun ödüllerdir.
Bu dönemde çocuk uygun aralıklarla tuvalete götürülür. Ya da çocuğun tuvalet ihtiyacını anlamaya çalışarak gerekli zamanlarda oturağa oturulabilir. Gündüzleri çocuğun altı bezlenmeyerek uygun yerlere tuvaletini yapması sağlanmalıdır. Çocuk tuvaletini söylemeye başladığı zaman artık geceleri de bezsiz yatırılabilir.
Çocuk tuvaletini oturağa yapmadığı ya da uygunsuz yerlere yaptığı zaman, ceza vermek, sorunun üzerinde durmak faydasızdır. Genellikle olumsuz etki yapar. Çocuğa daha önceki başarıları (uygun yerlere tuvaletini yapması) hatırlatılabilir.
Çocuk oturağa oturma konusunda inat ediyorsa kalkmasına izin verip bir süre sonra tekrar denenebilir. Bu inatlaşma uzadığında birkaç hafta sonra denemek üzere tuvalet eğitimi ertelenebilir.
Çocukla çatışmaya girmek, bu konuda zorlamak çocuğun otonomi gelişimini etkileyebilir ve utanç ve kuşku duygularını artırabilir. Bununla birlikte tuvalet eğitimine ikibuçuk yaşından geç başlanılması ve kişilik gelişimi açısından uygun değildir.

Çocuk Gelişimi ve Ruh Sağlığı (4. Basım / Ocak 2020) - Nobel Akademik Yayıncılık
Ed: Prof. Dr. Fatma Gül Cirhinlioğlu
ISBN: 978-605-320-062-8