Tarih, genel olarak geçmiş ile ilgili konuları ortaya koyan,  zaman temelli bir disiplin olarak tanımlanmaktadır.  İnsanların geçmişte neler yapıp başardığı ve bunları neden yaptıkları ile ilgili çalışmaları içermektedir (Hoge, 1996). Tarih vasıtası ile geçmişi anlamaya çalışmak, bireylerin kendisini ve hayatlarını da anlamlandırmalarını sağlamaktadır. Bu anlamlandırma, bireyin kim olduğunu, geçmişle nasıl bağlarının olduğunu, ailesel kökenlerini ve ailelerini etkileyen geçmiş olayları sorgulamaları ve bunlara cevap aramalarıyla başlar. Sadece kendi yaşamlarını değil yakından uzağa ilkesi doğrultusunda, yaşadıkları dünyanın geçmişten bugüne nasıl değiştiğini, yaşadıkları toplumu, vatanı, kültürü ve temel değerleri fark ederek geçmişin günümüze nasıl etki ettiğini de kavrayabilirler (Seefeldt, Castel ve Falconer, 2015).

    Tüm bu tanımlamalar çerçevesinden bakıldığında erken çocuklukta tarih etkinliklerinin faydaları şöyle sıralanabilir:

1. Farklılıkların dünyasında insanların kendileri ve diğer insanlar hakkında edindikleri bilgiler, olumlu sosyal ilişkiler için temeldir ve bu bilgilerin çoğunu, tarih gibi insan deneyimleri ile ilgili çalışmalar vasıtasıyla edinebilmek mümkündür. Çocuklar tarih aracılığı ile hem kendi kültürlerinin hem de başka insanların kültürlerinin değerini kavrarlar. Tarih çalışmalarıyla kültürel kahramanlar, olaylar, yerel, ulusal ve uluslar arası kutlamalar çocukların başka kültürlere ve kendi kültürüne verdiği değeri arttırır. Ayrıca farklı kültürleri öğrenmek, çocukların güçlü bir küresel kimlik geliştirmelerini sağlar.
2. Tarih çalışmaları tarihsel empati becerisini de geliştirmektedir. Tarihsel empati, geçmiş yaşamları ve olayları geçmişte yaşayan insanların gözünden görebilme yetenek ve eğilimidir. Tarihsel empati aracılığı ile geçmişteki insanların faaliyetleri, zamana, mekana ve teknolojilerine dayanarak değerlendirilir (Alleman ve Brophy 2003). Böylece çocuklar tarihsel kişilerin düşüncelerini anlayabilir, koşullarını fark edebilir, engellerini takdir eder ve eylemlerinin sonuçlarını değerlendirirler (Lazarakou, 2008).
3. Geçmiş veya günümüzdeki kahramanları tanıyarak olumlu benlik algısı ve benlik saygısı  edinebilirler (Melendez vd., 2000). Çocukların geçmiş yaşamda yaşamış olan toplum kahramanları ve ünlü kişileri rol model alarak özdeşim kurmaları karakter gelişimlerini de etkilemektedir (Coşkun Keskin ve Daysal Ersoy, 2012).
4. Tarihle ilgili aktivitelerle birlikte, çocuklar kendi kişisel ve fiziki gelişmelerinde meydana gelen değişimler hakkında farkındalık geliştirirken değişim, yenilik ve gelişme konularında bilgi edinirler.
5. Kendi fiziki ve kişisel gelişimlerinin yanı sıra çevrelerinde, doğada ve dünyada meydana gelen zamana bağlı değişimleri fark ederler. Ayrıca bilim ve teknolojideki ilerlemelerin zamanla nasıl değiştiği ve insan hayatına olan etkileri gibi giderek daha karmaşık hale gelen dünyaya karşı anlayış geliştirmeleri için bir temel oluşturur (Seefeldt vd., 2015).
6. Tüm insanların benzer dönemlerden geçtiğini ve benzer ihtiyaçlara sahip olduklarını anlayabilirler. Tarih çalışmaları ile çocuklar, bir gün yetişkin ve yaşlı olacaklarını fark ederek farklı yaş grubundaki bireylere yönelik saygı geliştirebilirler. Geçmişteki insanların ihtiyaçlarındaki değişim, kıyafetleri, besinleri ve yaşam koşullarındaki değişimlerin anlaşılması da çocukların farklılıklara saygı becerilerini geliştirmektedir (Purkis ve Greenwood, 2008).
7. Zaman algısı geliştirirler. Zamana ait temel kavramları edinirler. Böylece zamanı planlar, zamanın değerini anlar, zamana karşı duyarlı olur ve belirli bir zaman boyunca bekleyebilme, kendini kontrol edebilme gibi becerileri içeren otokontrollerinde gelişim sağlayabilirler. Bireyler yaşamın ilk on yılı içerisinde zamana uygun şekilde kendini kontrol etmeyi öğrenemediği müddetçe ileriki yıllarda oldukça zorluk yaşayacaklardır (Elias, 2000).

Etkinlik Örnekleri İle Erken Çocukluk Döneminde Sosyal Bilimler: Tarih – Coğrafya – Ekonomi  (1. Baskı / Haziran 2020)

Dr. Öğr. Üyesi Semiha Yüksel Usta / Prof.Dr. Fatma Tezel Şahin

ISBN: 978 – 625 – 402- 337- 8