Her ebeveyn, cinsiyeti ne olursa olsun, çocuğu için iyi bir gelecek hayal eder. Artık 21. yüzyıldayız. Çoğu ebeveyn, kızlarıyla oğullarını eşit yetiştirmek niyetinde. Neyseki toplum artık erkekleri dışarıya çalışmaya salıp kızları temizlik yapmadığı için evde tutan yaklaşımı dayatmıyor. Yine de günümüzün etkili ebeveynlerinden olmak istiyorsanız içselleştirdiğiniz kalıplarında farkında olmalı ve bunları, çocuğunuza nasıl aktaracağınızı bilmelisiniz. Son 30 yıldır çok konuşulan konulara göre, kız çocukları ile erkek çocuklarının birbirinden farkı yoktur. Fark yaratan, ebeveynlerin onları koşullandırdığı şeylerdir.

Toplumsal cinsiyet, çok karmaşık bir mevzu, zira yakın zamanlara kadar, erkek çocuklarının kız çocuklarından daha saldırgan ve sert olduklarını inanılırdı. Oysa araştırmalara göre, kızlar her yaşta, erkeklerden daha çok dolaylı saldırganlık gösteriyor. Erkek çocukları, saldırganlık konusunda daha açık. Tehdit, bağırma, hakaret etme, isim takma, dalga geçme, vurma, itip kakma, tekmeleme ya da kişisel mülkiyeti yok etme erkek çocuklarının bu konudaki davranışlarına örnek olarak verilebilir. Kızlarsa yaklaşımlarında daha gizemli davranıyor. Görmezden gelme, dedikodu yapma, sırlarını anlatma gibi söylentiler yayma, zorbalık yapmak için dilsel ifadeler kullanma, hatta yalan söyleme ve çalma gibi davranışlar da kızların tavırlarına örnek olarak gösterilebilir.

Kızlarla erkeklerin ihtiyaçları birbirinden farklıdır. Bunu, biri diğerinden daha iyidir ya da daha kötüdür anlamında söylemiyorum. Sadece farklıdır. Çoğu aile, erken yaştan itibaren oğullarının kızlardan daha farklı oynadığını ve davrandığını kabul edecektir. Bilim insanları, toplumsal cinsiyet davranışlarının, doğa ve yetiştirme şeklinin karmaşık bir bileşimi olduğunu kabul ediyor.

Hem kızlar hem erkekler için geçerli bazı farkları aşağıda verilmiştir. Fakat her çocuğa uymayabilirler, çünkü her çocuk eşsizdir.

• Beyinleri farklı şekilde gelişir: Kızlarda, beynin sağ lobu (dil becerileri ile ilgili kısım) erkeklerden daha hızlı gelişir, dolayısıyla erkeklerden daha geniş bir kelime hazineleri vardır. Erkeklerse daha mantıklı ve problem çözmede, yapboz konularında daha beceriklidir. Çocuğunuzun daha dengeli bir şekilde gelişmesine yardımcı olmak için, oğullarınızı konuşmaya, kızlarınızı dikkat gerektiren oyuncaklarla oynamaya teşvik edebilirsiniz. Okula başladığında, oğlunuzun yazma becerileri ile sorun yaşamasına, kızınızınsa matematik becerilerinden şüphe etmesine şahit olabilirsiniz. Bu farklar zaman yok olacaktır fakat çocuklarınızın farklı ihtiyaçlarını anlayın.

• Beyinlerindeki bağlantılar farklıdır: Kızlarda duygular, dille aynı alanda işlenir. Kızların çoğu duygularını kolayca dile getirir. Erkek çocuklarının beyninde ise konuşmayla ilgili alanlar, duygularla ilgili alandan ayrılır; bu yüzden erkekler için cevaplaması zor şeylerden biri “kendini nasıl hissediyorsun?“ sorusudur. Yani kızlar; insanlar ve duygular hakkında konuşma ihtiyacı hissederken erkekler, olaylar ve etkinlikler hakkında konuşmak isteyebilir. 6-13 yaşları arasında erkekler maskülen tavırlara “geçiş yapıp“ dövüşmek, güreşmek ve çok gürültü çıkarmak istiyor gibi görünecektir. Erken çocukluk yıllarında en çok iletişim kurdukları annelerindense babalarıyla bağ kurup vakit geçirmeye ihtiyaç duyacaktır.

• Kızlarla erkekler strese farklı tepkiler verir: Dr. Leonard Sax’ın araştırmasına göre, belli miktarda strese maruz kalan erkekler daha iyi öğrenirken, aynı miktarda stres kızların öğrenmesinin önüne geçer. Erkekler, amaçlarına ulaşarak veya bir şeyi başararak kendilerini tanımlar, çünkü böyle zamanlarda kendilerini yeterli ve duruma hakim hisseder. Kızlarsa kendilerini ilişkilerini kalitesi ile tanımlar, başkalarıyla paylaşma ve ilgilenme ihtiyacı hisseder.

Çocuğunuzun, cinsiyetinden bağımsız olarak bireysel ihtiyaçlarının farkında olmayı sakın unutmayın.

Kendinize zaman zaman bazı sorular sorarak, yetiştirme yönteminizin, çocuğunuzu kalıplaştırıp kalıplaştırmadığına bakın. Bir kağıt parçası alıp oğlunuza ve kızınıza karşı davranışlarınız hakkındaki düşüncelerinizi yazın, karşınıza ne çıkacak, bakalım. Gördüğünüz şeyden memnunsanız ne ala, devam edin. Ama memnun değilseniz değerlerinizi çocuğunuza yaklaştırmayın yeni yollarını bulun. Kendinize bunları sorun:

• Kadınlarla erkeklerin ya da erkek çocukları ve kız çocuklarının toplumdaki yeri hakkındaki değerlerimde tavırlarım neler? Sizin için çok önemli olan prensipleriniz ve standartlarınız değerlerinizi oluşturur. Mesela, dürüstlük, başkalarına karşı nazik olmak, yabancılara güvenmek gibi şeyler, değerlerinizdir. Değerleriniz, kız çocukları ile erkek çocuklarını nasıl gördüğünüz hakkında da olabilir.

• Kızlarla erkeklerin eşit olduğunu düşünüyor muyum? Erkekler ev temizliğine yardım etmeli mi, kızlar tadilata yardım etmeli mi? Bakış açınızı yazmanız, önem verdiğiniz şeyleri açıklığa kavuşturmanızı sağlar. Arkasından, rol modelleri olarak, sözleriniz, ve teşvik ettiğiniz şeylerle çocuklarınıza değer yargılarınızı aktarabilirsiniz.

• Oğlumun nasıl bir adam olmasını istiyorum? Kızımın nasıl bir kadın olmasını istiyorum? Çocuğunuzun geliştirmesini istediğiniz bütün tavırları, özellikleri, becerileri yazın. Kendine yetme, hislerinden açıkça ve dürüstçe bahsetme, bütün cinsiyetlere saygı duyma, cesur olma ve risk alma becerisini, dengeli, güvenilir, yaratıcı olma becerisini, yemek ve ütü yapmak, banka hesabını idare etmek gibi hayati beceriler edinmesindan söz edebilirsiniz. Söyledikleriniz, davranışlarınız ya da fiziksel olarak yaptıklarınızla bu değerleri çocuğunuza nasıl aktaracağınızı kendinize sorun.

Mutlu Çocuklar Yetiştirmek -For Dummies(3. Basımdan Çeviri 2. Basım / Mart 2020)- Nobel Akademik Yayıncılık

Ed: Sue Atkins

Çeviri Ed: Fatma Melike Eşdur

ISBN: 978-605-9746-31-1